Atom Bombasını İcat Etmesiyle Bilim Dünyasında Tartışmalı Bir İsim Olan Oppenheimer’ın Hikayesi

J. Robert Oppenheimer, 22 Nisan 1904’te ABD, New York’ta doğdu.

Oppenheimer, New York’ta dokuma ithal ederek geçimini sağlayan bir Alman göçmenin oğluydu. Harvard Üniversitesi’nde lisans eğitimi sırasında Latince ve Yunanca öğrendi. Fizik ve kimyada üstündü.

1925 yılında mezun olduktan sonra, atomun yapısı konusundaki öncü çalışmalarıyla uluslararası üne sahip Lord Ernest Rutherford liderliğinde Cambridge Üniversitesi’ndeki Cavendish Laboratuvarı’nda araştırma yapmak üzere İngiltere’ye gitti.

Oppenheimer, Cavendish’te atom araştırmalarının amacını ilerletme çabalarında İngiliz bilim topluluğuyla işbirliği yapma fırsatı buldu.

1939’da Polonya’nın Nazi Almanyası tarafından işgal edilmesinden sonra fizikçiler Albert Einstein, Leo Szilard ve Eugene Wigner, ABD hükümetini Nazilerin nükleer bombaları ilk yapanlar olması durumunda tüm insanlığı tehdit edecekleri konusunda uyardı.

Oppenheimer, uranyum-235’in doğal uranyumdan ayrılması için bir süreç aramaya ve böyle bir bomba yapmak için gereken kritik uranyum kütlesini belirlemeye başladı.

Ağustos 1942’de ABD Ordusuna, İngiliz ve ABD fizikçilerinin nükleer enerjiyi askeri amaçlar için kullanmanın bir yolunu arama çabalarını organize etme sorumluluğu verildi; bu çaba Manhattan Projesi olarak bilinir.

Oppenheimer’a bu görevi yerine getirmek için bir laboratuvar kurması ve yönetmesi talimatı verildi. 1943’te New Mexico, Santa Fe yakınlarındaki Los Alamos platosuna adını verdi.

Los Alamos’taki seçkin bilim adamlarının ortak çabaları, Almanya’nın teslim olmasının ardından 16 Temmuz 1945’te New Mexico, Alamogordo yakınlarındaki Trinity Sitesinde ilk nükleer patlamayla sonuçlandı.

Aynı yılın Ekim ayında Oppenheimer görevinden istifa etti. 1947’de Institute for Advanced Study’nin lideri oldu.

Ekim 1949’da, hidrojen bombasının geliştirilmesine karşı çıkan Atom Enerjisi Komisyonu’nun Genel Danışma Komitesi’ne başkanlık etti.

21 Aralık 1953’te hakkında askeri güvenlik raporu düzenlendi ve geçmişte komünistlerle işbirliği yapmak, Sovyet casuslarının isimlerini geciktirmek ve hidrojen bombasının yapılmasına karşı çıkmakla suçlandı.

Ertesi yıl, bir güvenlik duruşması onun vatana ihanetten suçlu olmadığını ilan etti, ancak askeri sırlara erişimi olmaması gerektiğine karar verdi. Sonuç olarak, ABD Atom Güçleri Kurulu danışmanı olarak yaptığı sözleşme iptal edildi.

Amerikan Bilim Adamları Federasyonu, duruşmayı protesto ederek savunmaya geçti.

Oppenheimer, bilimsel keşiften kaynaklanan ahlaki sıkıntıları çözmeye çalışırken bir cadı avının kurbanı oldu.

Hayatının son yıllarını bilime ve topluma ilgi konusunda fikirler geliştirerek geçirdi.